SURİYE'DEN TÜRKİYE'YE UZANAN HİKAYE

Bugün Suriye'den Türkiye'ye uzanan bir engelli hikayesini yazacağım. Muna'nın hikayesini...  Muna, 3 yaşında Suriye'nin Hama kentinde sokakta yürürken kendisine bir araç çarpıyor. Kazadan sonra bacaklarından biri diz altından ampute ediliyor.

Tedavi görüyor ve kendisine yeniden yürümesini sağlayan bir protez takılıyor. 2003 yılında olan bu kazadan sonra savaş başlıyor. Muna, iki yıl boyunca, artık kendisine küçük gelse de aynı protezi kullanmaya devam ediyor. Durumunu şöyle anlatıyor: "Protez benim bedenim için artık çok kısa ve küçüktü. Yürürken zorlanıyordum ama protezimi değiştiremedim..."

 
Bir gün, okula giderken, Muna’nın protezi kırılıyor. Böylece ailesi ona yeni bir protez bacak yaptırmak için Türkiye'ye, Hatay'ın Reyhanlı ilçesine geliyor. 2013 yılında Muna'ya, Reyhanlı'daki Protez Uzuvlar için Ulusal Suriye Projesi (NSPPL) kapsamında faaliyet gösteren rehabilitasyon merkezinde yeni bir protez bacak takılıyor. 

Yeni proteziyle birlikte hareket kabiliyeti de artıyor. Böylece eğitimine devam ediyor. Muna, fizyoterapist olmayı hayal ediyor ve hayalini gerçekleştirmeye için üniversiteye gidiyor. Mezun olduktan sonra, Türkiye'de ilk protez bacağının takıldığı ve şu anda AB insani yardım fonlarıyla desteklenen merkezin bir iş ilanını görüyor.

 
Şimdi 23 yaşında olan Muna, kendi yapay uzvunun takıldığı AB tarafından finanse edilen merkezde fizyoterapist olarak çalışıyor. Yeni hastalar geldiğinde, yeni protez cihazlarını kullanmayı öğrenmelerine yardımcı oluyor.

Muna: "Protezim olmasa yürüyemezdim, liseye ve üniversiteye gidemezdim. Bu merkez beni hayatımda güzel şeyler yapmaya ve benim gibi insanlara destek olmaya itti. Bir hasta bana 'burası ağrıyor' dediğinde o acıyı ben de hissediyorum. Ben de benzer şeyleri yaşadım..." diyor.

"Araba kazasını geçirdikten sonra kendimi çok zayıf hissediyordum. Bunun ardından erkek kardeşimi savaşta kaybettim. Ama ailemin desteğiyle şimdi daha güçlüyüm ve kendimi başarılı hissediyorum. İşimi ise çok seviyorum." diye ilave ediyor.

Kaynak: https://www.eeas.europa.eu/

ALİYE YÜCEL

İLK ENGELLİ ASTRONOT

Avrupa Uzay Ajansı ilk engelli astronotunu atadı. 

Eski İngiliz Paralimpik sporcusu John McFall, titiz bir seçim sürecinin ardından Avrupa Uzay Ajansı (ESA) için fiziksel engelli ilk astronot olarak işe alındı.

Ampute olmanın ve protez takmanın uzaydaki etkisi anlaşılacak. 

ALİYE YÜCEL 

NESİ EZİYET?

Bir gazete "Survivor'da engelli insana yarışma diye eziyet ediyorlar. Kim bu ahlaksızlığa dur diyecek?"  diye bir manşet atarak Survivor'da yarışan ampute yarışmacı Barış Telli'ye eziyet edildiğini ima etmiş.

Bunu da sosyal medyadaki kişilerin yorumu olarak ele almış. Ayrıca Gazeteci Orhan Uğuroğlu'nun yaptığı paylaşımı "Ampute bir yarışmacıyı Survivor'a alıp normal insanlarla yarıştırmak insanlık suçudur. Ampute Barış kardeşimiz yarışmadan alkışlarla uğurlanmalı. Acun Ilıcalı, istiyorsa sadece Ampute'lerin katılacağı yarışma yapmalı..." ifadesini de pekiştirmek için habere taşımış... 

Bu tespit ve yoruma katılmak mümkün değil. Barış, kendi istediği ile yarışmaya katılmış bir yarışmacı... Nereye geldiğini bilerek gelmiş. Oldukça da başarılı bir yarışma çıkarıyor. Bu neden eziyet olsun anlamak zor. Aslında böyle düşünen zihniyet engelliye asıl eziyeti yapıyor.

Sporcu geçmişi olmayanların bile katıldığı bir yarışmaya engelli bir sporcunun katılması niye eziyet olsun. O yarışabildikten sonra bu ayrımcılık niye? Anlaşılan hiç ampute futbol karşılaşması seyretmemişler. Seyretmiş olsalardı daha zorluk dolu karşılaşmaları göreceklerdi.

Böyle düşünmeyi bırakıp, Barış Telli’nin kazandığı bölümleri bir izlesinler. Orada engelli birini mi yoksa bir Survivor mi görecekler? Eğer engelli birini görüyorlarsa engellilere bakış açılarında bir yanlışlık olduğunu, büyük bir ön yargı içinde olduklarını bilsinler. 

ALİYE YÜCEL 

BARIŞ TELLİ SURVIVOR'DA

"MasterChef Türkiye, yarışmasını izliyorum. Her seyrettiğim yarışmada bir engelli de yarışın istiyorum" diye yazmıştım. Sonunda engelli biri yarıştı ve MasterChef'ten bu yıl Fatma Nur geçti.

Her seyrettiğim yarışmada bir engelli olsun derken aklımdan Survivor'da geçmişti. Ama bu imkansız bir şeydi. Çünkü fiziksel güç ve dayanıklılık isteyen bir yarışma... Ancak yarışmanın kuralları değişti. Ve bu yıl bir engelli yarışmacı var. Bu isim küçük yaşta geçirdiği trafik kazasında sağ bacağını kaybeden ve 'Ampute Messi' unvanını alan milli futbolcu Barış Telli oldu.

Böylece Survivor tarihinde ilk kez bir engelli yarışmacı kadroya dahil oldu.
Acun Ilıcalı bir paylaşımında, "Sevgili Aysu Keskin ve Barış Telli Survivor 2023 kadrosuna dahil oldular, ikisine de başarılar dilerim.. " yazarak Barış'ın yarışmada olacağını açıkladı. Sporcular da sosyal medya hesaplarından "Yakında görüşürüz..." mesajı verdiler.

Milli Ampute Futbol takımımızın başarılı oyuncularından Barış Telli "Ampute Messi" olarak biliniyor. 1989 yılında Kırıkkale'de doğan Telli, 4 yaşında geçirdiği trafik kazası nedeniyle ile sağ bacağını kaybediyor.

 
Kaza sonrasında spor yapmaya başlayan Barış Telli, atletizm, tenis ve futbol dahil olmak üzere birçok spor alanında başarı ile mücadele etmiştir. Türkiye'de birçok farklı spor dalında Türkiye rekorları kıran Telli, Türkiye'nin de ilk bedensel engelli beden eğitimi öğretmeni unvanına da sahiptir olmuştur.

Bu arada Barış Telli'nin yarışmada olacağını duyanlar çeşitli sosyal medyada çeşitli yorumlarda bulunmuşlar. Bu yorumlardan bazıları da çok acımasız olmuş maalesef... Barış Telli'ye gönülden başarılar diliyor, nasıl bir yarışma çıkaracağını merakla bekliyorum.

 
ALİYE YÜCEL 

TAKIMIMIZ DÜNYA ŞAMPİYONU

2022 Ampute Futbol Dünya Kupası İstanbul'da düzenlendi. Ampute Futbol Milli Takımımız, Dünya Kupası'nda şampiyon oldu.

Türkiye Ampute Futbol Milli Takımı, 2022 Dünya Kupası'nın finalinde karşılaştığı Angola'yı 4-1 mağlup ederek kupayı aldı.

İlk kez 2007'de katıldığı Dünya Şampiyonası'nda üçüncü olan Türkiye Ampute Futbol Milli Takımı; 2010, 2012 ve 2014 yıllarında aynı dereceyi elde etti.

Ampute Futbol Milli Takımımız, 2004 ve 2008 yıllarında  Avrupa Şampiyonası'nda ikinci oldu. 2017 ve 2021 yıllarında ise  üst üste iki kez şampiyonluğu olarak tarihi bir başarı göstermişti.

Ampute futbolun diğer futboldan farklı ve kendine özgü bazı kurallar var. Takım, 6 oyuncu ve 1 kaleciden oluşur. Kaleciler tek kolludur. Karşılaşmalar, 25’şer dakikalık 2 devreden oluşur. Devre araları 10 dakikadır. Taç atışı ayakla yapılır. Ofsayt yoktur. Oyuncular değneğiyle topu atamaz. Oyuncuların kesik uzuvlarıyla topa dokunmaları da yasaktır. Oyuncu değişikliğinde sınır yoktur. Her iki takımında mola hakkı vardır.

Bu yıl şampiyon olarak bize gurur yaşatan Türkiye Ampute Futbol Milli Takımımızı tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum.

ALİYEYÜCEL

BACAĞINI KAYBEDEN MODEL PAOLA ANTONINI

Zaman zaman engelli model ve mankenlerin hayat hikayelerini yazıyorum. Çünkü, görselliğe dayanan bir mesleği engellerine rağmen yapmalarını çok önemsiyorum. Bacağını geçirdiği trafik kazasında kaybeden Paola Antonini bunlardan biri... Paola, 1994 yılında Brezilya'da doğuyor. Güzelliği sayesinde modellik yapmaya başlıyor. Sadece güzelliği ile değil zarafet ve karizmasıyla da büyük ilgi görüyor. Sosyal medyada tanınmaya başlıyor ve seviliyor.

Paola ve erkek arkadaşı 2014 yılında, Noel'de seyahat için hazırlık yapıyorlar. Valizlerini arabaya yüklerken sarhoş bir sürücü Paola'ya çarpıyor. Bacağı feci bir şekilde eziliyor. Hemen hastaneye kaldırılan genç kadın ameliyata alınıyor. Dört cerrah müdahale ediyor ve ellerinden geleni yapıyorlar. Ancak bacağının dizinin altından kesilmesi gerekiyor. Kazadan sonra bacağına bakmaya cesaret edemiyor. Bacağı kesildikten sonra onun için zorlu bir süreç başlıyor.

Genç model, iyileşip yürüyebilmesi için fizik tedavi görüyor. Uygun bir protez yapılıyor. Tam yavaş yavaş  yürümeye başlayınca daha kötü bir haberle karşılaşıyor. Bu şekilde yürüyemeyeceği için bu kez de bacağının dizinin üstünden kesilmesi gerekiyor. Böylece tekrar başa dönülüyor. Bacağı tekrar kesiliyor. Yeniden tedavi görüyor. Protez yapılıyor. Yeniden iyileşme ve yürüme süreci başlıyor.

Paola Antonini, geçirdiği kazanın ardından: "Sonsuza kadar mutsuz olmak ve hayatta kaldığıma minnettar olmak gibi seçeneklerim vardı. Ben ikincisini seçtim" diyor. Instagram'da takipçilerine duaları ve sevgileri için çok teşekkür ediyor. Durumunu trajedi olarak görmediğini, yeni yaşamını bir şans olarak gördüğünü belirtiyor. Tanrıdan umudunuzu kesmeden, hayatta kaldığı için teşekkür ediyor. Ve önemli olanın bu olduğunu vurguluyor.

Paola Antonini'nin geçirdiği kaza ile başa çıkması çok etkileyici... O, bu yıkıcı olaydan güçlenerek çıkıyor. Genç model kazanın ardından yaptığı her şeyi sosyal medyada paylaşmaya karar veriyor. Ampute bacağını saklamak istemiyor. Protezini gizlemek yerine daha da göze sokuyor. Her halini çekinmeden paylaşıyor. Milyonlarca takipçiye ulaşıyor ve onların beğenisini kazanıyor. Paylaştığı fotoğraflar engelli engelsiz herkese ilham verecek türden...

Kazadan bu yana tam 5 yıl geçmiş... Paola, modellik yapmaya devam ediyor. Bir dergide yazıyor. İngilizce eğitimi görüyor. Neutrogena, The Body Shop, Under Armour ve Nissan gibi ünlü firmalarla çalışıyor. Bu yaptıklarının yanı sıra ilham kaynağı olmaya da devam ediyor. Kendi durumunda olanlara motivasyon sağlıyor. Bu durumu sadece onun için değil herkes için anlamlı bir hale dönüşüyor. Hayat enerjisi ile herkesi kendine hayran bırakıyor.

Pek çok kişi için böyle kötü bir deneyim büyük travmaya sebep olur. Hem fiziksel açıdan hem de psikolojik açıdan olumsuz etkiler bırakır. Paola'ya etkisini ve yıkımını tahmin etmek hiç de zor değil. Sonuçta bir model... Modellik yapıyorken bir bacağını kaybediyorsun. Bu durumda ne yapılabilir? Genç yaşta başına bu kazanın gelmesiyle tabii ki çok üzülüyor ve etkileniyor. Ancak anlıyoruz ki bu onu hiç etkilememiş gibi davranıyor. Durumu ciddi olsa da zararın büyüklüğünü görmüyor, bardağın dolu tarafına bakıyor. Çünkü, hayatın sizden bir şey aldığında bir diğerini hatta daha fazlasını geri verdiğine inanıyor.

ALİYE YÜCEL                                                

MAMA CAX'IN GÜCÜ

Geçenlerde sosyal medyada Mama Cax'ın bir fotoğrafına rastladım. "İşte protez bacaklı bir manken (model) daha..." dedim. Hayatını okuyunca oldukça ilginç olduğunu gördüm. O bir moda ikonu ve blogger. Üstelik tam bir savaşçı, kanseri yenmiş. Mama Cax, 1989 yılında Brooklyn'de doğmuş. Montreal ve Haiti'de büyümüş. Daha 14 yaşında iken kemik ve akciğer kanser teşhisi konmuş. Üstelik 3 haftalık bir ömrünün olduğu söylenmiş. Çocuk yaştaki biri için ne büyük bir travma yaşadığını tahmin etmek zor değil... Ancak, o bir bacağını kaybetse de kanseri yenmiş.

Sağ bacağı kalçasından itibaren kesilen Mama Cax, ampute bacağına takılan protez bacağı ve kol değnekleri ile yürümüş... Daha 17 yaşında iken Kosta Rika'ya gitmiş. Seyahat etmeyi çok sevdiği için o günden sonra tam 5 kıtada 20 ülkeyi gezmiş. Mama Cax, aynı zamanda çok tanınan bir blogger. Kendi adının taşıyan blogunda önce seyahatlerini yazmış. Daha sonra modaya yer vermeye, yediklerini, içtiklerini ve yaşadıklarını yazmaya başlamış. Bir çok markanın da ilham kaynağı olmuş...

Genç kadının, pek çok kişinin umutsuzluğu düşeceği durumu karşısında oldukça metanetli olduğunu yaptıklarından anlıyoruz. Yaşama sevinci ile hayata dört elle sarılmış... Bu duruşu sayesinde moda ve blog dünyasına çok farklı bir renk katmış. Bir röportajında "Bu dünyanın daha fazla bloggera ihtiyacı yok ama farklı deneyimler içeren bloggerlara ihtiyaç var." diyerek farkını ortaya koyuyor. Bedensel engelli bir kadın olarak seyahat blogunun olması da engelliler için çok ilham verici...

Mama Cax, şanslı olduğunu düşünüyor. Çünkü birçok insanın tedavilerini karşılayamadığını ve engelleri yüzünden ayrımcılığa maruz kaldığını biliyor. Engellilerin dünyanın pek çok yerinde politik olarak ve sosyal anlamda dışlandığını görüyor ve bu nedenle "Farklı bir pozisyonda olduğumu görüyorum. Bir gün engellileri savunacağım" diyor. "İnsanlığı düşünmek yada bir şeylerin eksikliğini görmek beni motive ediyor. Dünyadaki iyiliği ve insanların bu yolculukta bana olan desteğini görmek, bana bırakmamam gerektiğini hissettiriyor" diyerek gücünü nereden aldığını açıklıyor.

"Yaralar, izler... Onlardan ne kadar nefret etsek de gün sonunda hala bir parçamız ve hikayemizi ancak onlarla anlatabiliriz" diyen Mama Cax, kendisini ve hikayesini "fiziksel engelli zenci bir kadının deneyimleri" diye tanımlıyor. Blogunun oldukça çok takipçisi olduğu gibi, sosyal medyada da pek çok takipçisi var. Her gün farklı bir protez bacakla bir fotoğraf paylaşıyor. Renkli ve desenli protez bacakları öyle etkileyici ve çarpıcı ki... Görülmeye değer! Bloguma fotoğraf seçerken zorlandım. Hepsini görmenizi isterim.

Her engellinin başarısı beni çok etkiler. Onların başarılarını gönülden destekler ve alkışlarım. Ancak konu mankenlik ve modellik olunca ayrı etkileniyorum. Çünkü, mankenlik ve modellik kavramları ile engellilik kavramı yan yana gelmesi mümkün değil. Bu nedenle engelli manken ve modeller elde ettikleri başarılarının yanı sıra ön yargıları da kırmış oluyorlar. Kusursuz bedenler yerine; kusurlu bedenler görmek farklı bir algı meydana geliyor. Bu da çok etkileyici ve engelli farkındalığı adına çok önemli bir adım...

 ALİYE YÜCEL

PROTEZ BACAKLI POP STAR

Viktoria Modesta, ünlü bir pop star ama herhangi pop star gibi değil. Kusursuz vücutlarıyla önde olanların aksine takma bacağıyla ipi göğüsleyen biri... Dünyanın ilk protez bacaklı pop starı... 1987 yılında doğan şarkıcının doğuştan gelen bir hasar sonucu bir bacağı gelişememiş ve bu nedenle dizinden aşağısı ampute olmuş... SSCB doğumlu şarkıcı aynı zamanda şarkı sözü yazıyor, DJ'lik ve modellik yapıyor.

Viktoria Modesta'nın doğumu sırasında sol bacağının sinirlerinde büyük hasar meydana geliyor. Böylece sol bacağı gelişemiyor. Bu nedenle küçük yaştan itibaren defalarca ameliyat geçiriyor. 12 yaşında iken ailesiyle birlikte İngiltere'ye yerleşen Modesta'nın ameliyatları orada da devam ediyor. Çok zor yıllar geçiren şarkıcı 20 yaşına geldiğinde pek çok ameliyata rağmen düzelmeyen sol bacağının dizinden aşağısını amputasyon operasyonu ile aldırıyor.

Operasyondan sonra protez bacakla yürümeye başlıyor. Bu duruma kolayca adapte olup hareket kabiliyetini kazanıyor. Şarkıcılığın yanı sıra model olan Viktoria Modesta müzik ve moda çalışmalarına devam ediyor. Modesta; müzik, moda ve görsel konularda her şeyle ilgilendiğini belirtiyor. Protezlerini de kendi tarzına uygun özel olarak hazırlatıyor. Öyle farklı ve ilginç protezleri var ki hepsi birer sanat eseri...

Şarkıcının ününe ün katan parçası "Prototype". Bu şarkının çok orijinal bir klibi var. Bu 6 dakikalık video klip Channel 4'te yayınlandıktan kısa bir süre sonra YouTube'da izlenme rekorları kırıyor. Klip kısa film tadında... Biyonik protez bacaklarıyla insanı şaşırtacak kadar hızlı ve bir o kadar da güzel dans ediyor. Klipte kullandığı kostüm ve protezler çok şık ve çarpıcı... ViktorModestaia , çok rahat ve kendinden emin bir kadın... Kesik bacağını protezi olmadan da çekinmeden sergiliyor.

Viktoria Modesta, "İnsanların; engellilere, bir organını kaybetmiş kişilere bakışlarını gözden geçirmesini hedefliyorum. Böyle bir şey herkesin başına gelebilir. Sağlam kişilerde hiç ummadıkları bir zamanda; bir kaza ya da başka bir şekilde vücutlarının bir parçasını kaybedip engelli hale gelebilirler... Engellilik üzerine yapılan sıkıcı etik tartışmaların miladı doldu. Engelliliğe farklı bir bakış açısı getiriyorum... Bu konuda ilerlemenin tek yolu tutku, hayranlık, merak ve imrenme..." diyerek bir farkındalık ortaya koyuyor.

Tüm dünyada pop starların fanları oluyor ve rol model olarak görülüyorlar. Viktoria Modesta da bunlardan biri... Bu durumda kendini kabul ettirmesi, özgüveni insanı etkiliyor. Şarkıcı engelliler ile ilgili önyargıları yıkıyor. Düşünüyorum da bizde böyle biri pop star olabilir mi? Düşünelim bakalım "protez bacaklı bir pop star"... İnsan vücudunun sesinden daha ön planda olduğu, fiziksel özelliklerin önemli olduğu bir alanda galiba çok zor. Türkiye için henüz erken!

ALİYE YÜCEL

MANKENLİK VE ENGELLİLİK

Mankenlik ve engellilik yan yana gelmesi mümkün olmayan kavramlar… Ancak zaman zaman engelli mankenleri de podyumlarda görüyoruz. Bu yıl New York Moda Haftası’nda (New York Fashion Week) engelli mankenler podyuma çıktı. Tekerlekli sandalyeli, down sendromlu, protez bacaklı, ampute kollu mankenler… Moda dünyasının kalbinin attığı bu organizasyonda engelli mankenlerin podyumda yer alması farkındalık açısından oldukça etkili…

New York Moda Haftası, dünyaca ilgi gören bir organizasyon… Hep ilginç, farklı ve ses getiren gösteriler yer alıyor. Bu yıl da ilklerin gösterilerine yer verildi. İlk defa down sendromlu oyuncu Jamie Brewer model olarak yer aldı. Onun podyumda olması güzel tepkiler alınca, modacılar engelli modellerin yer aldığı özel bir defile düzenlendi. Bu defilede ise protez bacaklı Jack Evers dünyanın ilk erkek modeli olarak podyuma çıktı.

Dünyanın çeşitli yerlerinden gelen engelli modeller ünlü tasarımcı Antonio Urzi’nin gösterisinde yer aldılar. Lady Gaga ve Beyonce gibi ünlüleri giydiren Urzi, bu yılki defilesinde engelli mankenlere yer verdi. Defilenin organizatörü Ilaria Niccolini “Bu benim moda kariyerimde en önemli andır” dedi. Herkesten övgü alan gösteri, omurilik yaralanmalarıyla ilgili çalışmalar yapan İtalya’daki bir vakıf ile ortak bir çalışma sonucu gerçekleştirildi.

İlk down sendromlu manken Jamie Brewer,  “American Horror Story” dizisinde “Nan” karakterini canlandırıyor. Brewer, “Podyum Modeli Değil Rol Modeli” isimli bir projeye destek vermek için podyumda yürüdü. Zihinsel engellilerin hakları için de çalışmalar yapan Brewer: “Genç kızlar ve kadınlar beni görünce ‘O yapabiliyorsa ben de yaparım’ diyorlar. Herhangi bir kadın için rol model olmaktan gurur duyuyorum, benim için çok önemli bir şey. Onları, kendileri gibi davranabilmek için cesaretlendirdiğimi ve gerçek benliklerini gösterebilmelerini sağladığımı düşünüyorum” diyor.

New York Moda Haftası’ndaki gösteride, 16 yaşında bir bacağını kaybeden Jack Evers da yer aldı. Evers, böylece dünyanın protez bacaklı ilk erkek modeli unvanını aldı. Podyuma çıkmadan önce bu projede yer alarak tüm engellilerin başarısını ve azmini sergilemek istediğini söyleyen Jack Evers, gösterisinde izleyicilerden ilgi gördü ve büyük alkış aldı. Defileden sonra ise “Bu gerçekten inanılmaz gerçekdışı bir deneyim. Podyumda protez bacakla yürümek mükemmel… Geçirdiğim kazanın engel olmadığını kanıtladım. Kendimi özel hissediyorum.” dedi.

Tüm dünya, New York Moda Haftası’ndaki gösteride mankenlerin bilinenin aksine kusursuz bedenlere sahip olmadığını görmüş oldu. Podyumlarda gördüğümüz kusursuz mankenler yerine; engelli mankenler olunca farklı bir algı oluşuyor. Engellilerin bu hayatın gerçeği olduğu anlaşılıyor. Onları orada görmek zihnimizdeki engelleri de yok ediyor. Engellilerde herkes gibi, farklılıklarıyla bu hayattalar… Onlarda bizden biri ve onları görmemezlikten gelemeyiz.

ALİYE YÜCEL

BİR KURULUŞ HİKAYESİ

Engelliler ve engellilik adına yapılan her türlü çabayı çok önemsiyorum. Hele de bunu engelsiz biri yaparsa... Murat Kaya, Çukurova Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu 3. sınıf öğrencisi... Adana'da yaşıyor ve engeli yok... Adana Ampute Engelliler Spor Kulübü kurucusu ve antrenörü... Bilmeyenler için Ampute Futbol (Engelli Futbolu); bacaklarından biri olmayan sporcuların koltuk değneği (kanadyen) kullanarak oynadığı bir engelli sporudur.

Murat'ta pek çocuk gibi futbola büyük ilgi duyuyormuş, yeteneği de olunca on yıl lisanslı futbol oyunculuğu yapmış... Bir gün Ampute Futbol Milli Takım kaptanının röportajını okumuş ve çok etkilenmiş... Her zaman farklı bir şeyler yapmak istediği için "Acaba ben de bir ampute futbol takımı kurabilir miyim?" diye düşünmüş...  Önce Adana'da Ampute Futbol Takımı var mı yok mu diye bir araştırmaya başlamış... Bazı kurma girişimleri olsa da hiç kimse Ampute Futbol Takımı kurmayı başaramamış... Murat, bunu öğrenince hemen kurma girişimlerine başlamış...

Çevresindeki herkes ona bunun çok zor olacağını, kurmayı başaramayacağını söylemiş... Ancak bu sözler onu daha da kamçılamış... O zoru başarmak istemiş ve ne pahasına olursa olsun bu takımı kurmaya karar vermiş... Kurma kararıyla birlikte inanılmaz zorluklar yaşamaya da başlamış... Önce bir dernek kurmak gerektiği için bununla uğraşıp, bir dernek kurmuş... Üniversitedeki iki arkadaşı da ona yardım etmiş ve burs paralarını bile takımı kurmak için harcamışlar... Adana Büyükşehir Belediyesi malzeme konusunda onlara yardımcı olmuş...

Tahmin ediyoruz ki kulübü kurmak yetmiyor. Onlara oynayacakları bir saha lazım... Oynayacakları sahayı da Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü'ne defalarca giderek, zar zor ayarlamışlar... Saha verilmiş, ancak bu kez Ampute Futbol ölçülerine uygun sahayı çizmemişler, çizmek istememişler... Murat, bantla sahanın sınırlarını kendisi belirlemiş... Önce Vali Yardımcısı ile görüşmüşler, sonra yerel bir kanalda canlı yayında seslerini duyurunca, sahayı çizmeye gelmişler... Ancak Ampute Futbol ölçülerine uygun bir sahaya ihtiyaçları var. 

Adana Ampute Engelliler Spor Kulübü'nün kurulma aşaması çok büyük zorluklar ve maddi sıkıntılara sahne olmuş... Bu kuruluş hikayesi çok yeni, Adana Ampute Engelliler Spor Kulübü Eylül 2013'te kurulmuş...  Ampute Futbol 1. Lig Kırmızı Grup'ta mücadele ediyorlar. Kulübün biri gazi, 15 lisanslı futbolcusu var. Adana'yı temsil eden ilk Ampute Futbol Takımına uygun olanların başvurularını bekliyorlar...

Kulübün kurucusu ve antrenörü Murat Kaya'nın, "Engelsiz Spor Tesisleri" adı altında bir çok engelli branşları içine alan ve engelli olmayanlarında kullanabileceği bir tesis hayali var... Murat'ın bana gönderdiği mailde buraya yazamadığım pek çok engelle karşılaştığı halde yılmaması, bu takımı kurma aşamasındaki her adımı beni çok etkiledi... Murat Kaya, bu kulübü kurmakla engellileri evden çıkarmış, onları spora yönlendirmiş ve rehabilite etmiş... Bu nedenle Murat'ın yaptıkları çok takdir edilecek bir çaba...  Adana Ampute Engelliler Spor Kulübü'nün pek çok başarılara imza atacaklarına inanıyor, hepsine başarılar diliyorum.

ALİYE YÜCEL

AMPUTE FUTBOL

 

 

Amputasyon, ağır bir şekilde hasar görmüş, hastalıklı, fonksiyonlarını kaybetmiş kol, bacak, el veya ayağın tümünün ya da bir kısmının kesilerek vücuttan atılması işlemidir. Ampute Futbol (Engelli Futbolu) ise; bacaklarından biri olmayan sporcuların koltuk değneği (kanadyen) kullanarak oynadığı bir engelli sporudur.

 

Ampute Futbol Takımı, 6 oyuncu ve 1 kaleciden oluşur. Kaleciler tek kolludur. Ampute futbolda diğer futboldan farklı kendine özgü bazı kurallar vardır. Karşılaşmalar, 25’şer dakikalık 2 devreden oluşur. Devre araları 10 dakikadır. Taç atışı ayakla yapılır. Ofsayt yoktur. Oyuncu değneğiyle topu atamaz. Oyuncu değişikliğinde sınır yoktur. Her iki takımında mola hakkı vardır. Oyuncuların kesik uzuvlarıyla topa dokunmaları yasaktır...

 

Ampute Futbol, 2. Dünya Savaşı sonrası gaziler arasında başlamıştır. 1998 yılından bu yana da Avrupa ve Dünya Şampiyonları organize edilmektedir. Türkiye’de ilk olarak 2003 yılında Karagücü Ampute Futbol Takımı, Uluslararası Ampute Futbol Federasyonu (IAFF) kuralarına uygun olarak çalışmalara başlamıştır.

 

Bedensel Engelliler Spor Federasyonu da Ampute futbolun Türkiye’de tanınması ve lig kurulması için 2004 yılında faaliyet programına almış ve çalışmalara başlamıştır. Ampute futbolun Türkiye’deki gelişimine paralel olarak Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu (TBESF) tarafından 2009 – 2010 sezonunda Türkiye Ampute Futbol Süper Ligi kurulması kararı alınmıştır.

 

 

Ampute Milli Takımımız 16 ile 35 yaş arasındaki futbolculardan oluşuyor. İçlerinde dört gazi sporcu da var. Ampute Futbol, Türkiye’de çok geç başlamasına rağmen büyük başarılar elde edildi. Milli takımımız Ampute Futbol Dünya Kupası’nda şampiyonluğu kıl payı kaçırmıştır. Kendi branşında da dünyanın sayılı takımları arasında yer almaktadır.

 

Daha önce ülkemize iki dünya üçüncülüğü ve Avrupa ikinciliği kazandıran Ampute Milli Takımımız 7 – 14 Ekim 2012 tarihleri arasında Rusya’da yapılan Ampute Futbol Dünya Kupası’na katıldı. Rusya’nın Kaliningrad kentinde düzenlenen şampiyonada 12 takım arasında yarı finale kalma başarısını gösterdi. Final şansını kaçıran millilerimiz bugün Arjantin’le karşılaştı ve bu maçı 3 – 0 kazanarak, üçüncü kez dünya üçüncüsü oldu.

 

Ampute futbola sadece bir spor karşılaşması olarak bakmamak gerekir. Bedensel bir eksikliğin sosyal hayatın içinde olmaya engel teşkil etmediğini göstermesi, her türlü şartlarda hayata bağlanmak gerektiği, engellerle başa çıkmanın bir yolu olduğunu görmek acısından çok önemli… Ama asıl önemli olan engelli biri olarak sporcu kimliği kazanmak ve bu kimlikle uluslararası bir başarı elde etmek…

 

Peki, tüm bunlardan, dünya kupasına katılan ve bugün üçüncülük için mücadele veren bir milli takımımız olduğundan kaç kişinin haberi var? Futbolun çok büyük ilgi gördüğü ülkemizde Ampute futbolun bilinmemesi ve ilginin az olması çok üzücü… Ampute Milli Takımımız bu kadar önemli başarılar yakalarken medyada yeteri kadar yer almaması ise garip bir durum…

 

 

ALİYE YÜCEL